Hava sıcaklarının artması ile gerek kilolu yetişkin kişilerde gerek bebeklerde pişik ve isilik sorunu rahatsızlık verecek düzeye gelebilmektedir. Pişikte tedavi kadar koruyucu hekimlikte önemlidir.Ama sosyal zorluklar bazen buna izin vermez bu durumlarda da kortizon içermeyen bitkiler ürünlerle tedavimizi yapmak hem savunma mekanizmamızı korur hem de sorunumuzu sorunsuz hallederiz
Gelin isterseniz pişik konusuna şöyle bir bakalım….
pişik ; bebeklerde özellikle 0-18 aylar arasında , alt bezinin temas ettiği alanlarda( kalça derisinde, karın alt bölgesinde, makat çevresinde) hafif kabarık-kızarıklık ile başlayan bir tür dermatitdir.
Bebeğin alt bezinin deriye temas ettiği alanda ıslaklıktan, idrar ve dışkının cilde direkt temasıyla tahriş oluşur; bu tahriş sızlamaya,yanmaya ,Cağrıya neden olur. Bebekler bu durumu ifade edemedikleri için huysuzlaşır ve ağlar.Huysuzlaşmanın ve ağlamanın en sık görülen nedeni bebeklerdeki pişiklerdir. Pişik oluşan bölgede öncelikle hafif bir kızarıklıkla kendini gösterir eğer önlem alınmazsa ciltte ciddi yaraların açılmasına ve iltihapa neden olur. İlerlerse çok yaygın bir alanı kaplayabilir, kızarık küçük şişlikler (papüller), içi su dolu kabarcıklar (veziküller) görülebilir. Daha ağırlaşırsa yaralarda sulanma, ciltte yer yer soyulmalar ve yüzeysel ülserler oluşabilir. Eğer pişik enfekte olursa bu deri döküntüleri parlak kırmızı bir renk alabilir, irinli sivilce gibi oluşumlar görülebilir ve genişleyebilir. Kırmızı döküntüler bezin temas alanının dışına çıkarak yayılabilir.
PİŞİĞİN NEDENLERİ NELERDİR?
Pişik, idrarın uzun süreli bebeğin cildi ile temas etmesi nedeniyle tahrişe, buda pişiğe neden olur. İdrar bebeğin bezinde kakası ile reaksiyona girer ,deri etkilenebilir, ciltte kabarcık veçatlakların oluşmasına neden olabilir. Bu durumda,bebeğin bu bölgedeki cildi iltihapların kolayca yerleşebileceği hale gelir.
Bebeğin altının ıslak kalması bebeklerin altı uzun süre değiştirilmediğinde veya bebeğin cildi aşırı hassas ise uzun süre beklenmediği halde pişik oluşabilir. Hazır bezler ıslaklığı bebeğe yansıtmayı azaltsa da, yine de ortamın nemli olması diğer faktörlerin eklenerek kolaylıkla pişiğe yol açmasını sağlar.
Bebeğin cildi çok hassastır;kullanılan kumaş yada hazır alt bezleri sürtünme nedeniyle pişiğe neden olabilir.
Hazır bezlerin içerdiği maddeler de bebekte tahrişe ve pişiğe neden olabilir.Bezdeki kimyasal maddeler-parfümler (her bezde farklı maddeler vardır, marka değiştirildiğinde pişik oluşumuna dikkat etmek gerekir)
Kumaş bebek bezi kullanılıyorsa ;bu bezler genellikle yeterince yumuşak olmadığı için sürtünmede daha çok tahrişe ve pişiğe neden olur.
Kumaş bezlerin , emici özelliği iyi olmadığı için bebeğin altındaki ıslaklık tahrişe neden olur.
İyi durulanmayan kumaş bebek bezlerindeki çamaşır deterjanı kalıntıları da pişik oluşumuna katkıda bulunur.
Bebeğin altının temizlenmesinde kullanılan ıslak bezlerde tahrişe ve pişiğe neden olabilir.
Bebek altının cildi kurutan ,tahriş eden sabunlarla temizlenmesi veya sabunla temizlikten sonra bebek cildinin iyi durulanmaması.
Yaşanılan ortam sıcaklığının çok yüksek olması.
Pişiğin nedeni genel olarak derinin tahriş olmasıdır. Altbezinin bebeğe küçük gelmesi, çok sıkı bağlanmış olması veya yeterli sıklıkta değiştirilmemesidir.
Bebeğin altını ıslatmasından sonra bez kısa sürede değiştirilmezse, idrar uzun süre cilt yüzeyinde kaldığından pH değişikliği nedeniyle bakterilerin idrardaki üreyi amonyağa dönüştürmesi pişiğe yol açan en önemli sebeplerden biridir. Üst üste tekrarlayan bu olay bir süre sonra pişiğe neden olur.
Bebek dışkısı cilt üzerinde uzun süre kalırsa yine tahrişe yol açar. Dışkıdaki safra asitleri, idrar ile birlikte pişik riskini artırır. Dışkılama sıklığının artması, dışkının sulu (ishal, antibiyotik tedavisi) olması pişik oluşumunu arttırır.
Besin maddelerinin değişmesi,anne sütü alan bebeğin herhangi bir nedenle mamaya başlaması ya da katı gıdalara geçme, dışkının kimyasal yapısının değişmesine neden olur,buda bebeğin cildini tahriş edebilir. Anne sütü ile beslenmeye devam eden bebeklerde ise; annenin tükettiği besinler, bebeğin hassas olduğu maddelerden oluşuyorsa yine pişik görülmesine neden olabilir.
Genel hijyen kurallarına dikkat edilmemesi,alt temizliği sonrası bebeğin poposunda dışkı parçaları kalması tahrişin devam etmesine neden olduğundan pişik oluşumuna neden olabilecektir.
Diş çıkarma döneminde bebek herşeyi ağzına götürür,buda bebekte enfeksiyona ve ishale neden olarak pişik oluşumuna zemin hazırlayan faktörlerden birisidir.
Hastalıklar,bebeğin vücut ısısının değişmesine buda pişiğin daha kolay oluşmasına neden olabilir
Antibiotik kullanımı,bebeğin barsaklarındaki bakteri yapısının değişmesiyle ishal ve pişiğe neden olabilir.
Kullanılan bez türünün,markanın değiştirilmesi.
Bebeğin çok hassas olması.
Bebeğe giydirilen sentetik giysiler,havalanmayı engeller, altbezinin temas ettiği alanda ısı ve nemin yükselmesine neden olur. Tahriş olan deride ısı ve nemin yükselmesi bazı mikroorganizmaların üremesi için uygun ortamı oluşturur.Bu durumda pişikte enfeksiyon yani iltihap oluşur. Eğer pişikte enfeksiyon gelişmişse ,buda sıklıkla Candida adıyla bilinen bir mantardır ama deriyi etkileyen başka mikroorganizmalar da (bakteriler) olabilir.
Enfeksiyon pişiğin tedavisinin daha uzun sürmesine neden olur.
PİŞİK OLUŞUMUNU ARTTIRAN FAKTÖRLER NELERDİR?
Pişik herhangi bir dönemde oluşabilir. Bazı bebekler doğuştan daha hassas cilde sahip ve pişiğe daha elverişli olduklarından pişiğin belli bir sebebi olmayabilir.
Fakat bebeklerin pişiğe karşı özellikle savunmasız olduğu dönemler tespit edilmiştir:
Diş çıkarma dönemi
Anne sütünün kesilip biberona geçildiği dönemde
Antibiyotik kullanımından sonra, bebeğin sindirim sisteminin bakteri florası değişir buna bağlı ishal olması durumunda
Katı gıdalara geçerken
İlk inek sütü içtiğinde
Yaz mevsimi,aşırı sıcaklar
PİŞİK NASIL TEŞHİS EDİLİR
Bebek alt bezinin temas ettiği noktalarda cildin tahrişi nedeniyle kızarıklık ve şişlikler olması
Bazılarında ise ufak nokta nokta bazense geniş,yaygın kızarıklıklar görülebilir.
Deri kıvrımlarında pek görülmez.
Kalçaya ve uyluğun üst kısmına da yayılan kızarıklık ve nemlenme görülebilir.
Ciltte yara, sivilce benzeri oluşumlar ve ateş görülebilir.
Ciltte kuru, pul pul deri parçacıkları da olabilir.
Daha ileri durumlarda içi iltihap dolu sivilceler görülebilir.
PİŞİK İÇİN ÖNLEMLER VE TEDAVİ
Bebeklerin poposu daima kuru olmalıdır, Bunun yanı sıra tahriş edicilerden ve enfeksiyondan uzak tutulursa pişik oluşamayacaktır.
Islandığında veya kirlendiğinde, bebeğin bezi en kısa sürede değiştirilmeli. Yeni doğan bir bebeğin alt bezi günde 10-12 kez, daha büyük bebeklerin ise günde 6-8 kez değiştirilmesi gerekir.
Alt bezinin sardığı bölge,mümkünse her bez değişiminden sonra ılık suyla ve tülbent gibi yumuşak bir bezle dikkatlice yıkanmalı, yumuşak hareketlerle dokunarak (silerek değil) kurulayın.
Bebeğin poposu mümkünse altını her değiştirdiğinizde bir süre açık kalıp havalansın.Bu pişik oluşumunu engelleyecek var oln pişiğinde daha kısa sürede iyilşemesini sağlayacaktır.
Bebeğin idrarı ve kakası uygun zamanda altbezi değiştirilmezse tahriş eder.Bebeği pişikten korumak için, her bez değişiminde uygun bir pişik kremi kullanarak koruyabilirsiniz.
Kumaş veya tekrar kullanılabilir alt bezi kullanıyorsanız, bunları yumuşak,sabun tozu veya sabun ile yıkayın. Bezleri her zaman iyice durulayın.
Bebek, uyumadan önce mutlaka alt bezini değiştirin.
Bebeğinizin cildini nemden korumak için çinko oksit içeren pomadlar, A ve D vitamini içeren kremler veya vazelin kullanabilirsiniz.
Altbezinin üzerine sentetik malzemeden yapılmış giysiler giydirmeyin
Pişik oluşumunu arttıran faktörlere karşı her zaman uyanık olup önlem alın.
Bebeğinizde sık sık pişik oluyorsa kullandığınız altbezinin tipini, alt temizliğinde kullandığınız ıslak mendileri veya sabunu değiştirmelisiniz.
Eğer kumaş altbezi kullanıyorsanız bu bezleri yıkadıktan sonra kimyasal maddelerden ve mikroplardan arındırmak için en az 15 dakika süreyle kaynatmalısınız
Aldığımız tüm önlemlere karşın , yine de bebeğinizde pişik oluşursa yapılması gerekenler:
Ağrıyı dindirmek
Cildin en kısa sürede iyileşmesini sağlamak için,bebeğin altının kuru kalmasına özen göstermek,sık sık alt bezini değiştirmek,alt bezini değiştirirken mutlaka bebeğin altını sadece ıslak mendillerle değil aynı zamanda duru ılık suyla yıkamak ve kurulamak gerekir, arkasından bebeğin altını açık bırakarak havalanmasını sağlamalıyız.Bebeğin altını bağlamamız gerekiyorsa idrar ve dışkının tahriş edici etkilerine karşı cildi korumak için tabak bırakan bir pişik kremi kullanmalıyız.
Bebeğin cildi çok hassastır,tahriş edici maddelerden ve enfeksiyon atağından korumak gerekir.
İLTİHAP OLMUŞSA NE YAPILMALI?
Bebeğin pişik alanında iltihap oluşmuşsa mutlaka doktora gidilmelidir.
PUDRA KULLANILABİLİRMİ?
Pudra önerilmez; pudra bebeğinizin solunum yolarına kaçarak allerjik hastalıklara VE zatürreye neden olabilir.
ÖZEL BİR ALTBEZİ KULLANILMALI MI?
Kumaş altbezi kullanılıyorsa bezleri yıkadıktan sonra 15 dakika kadar kaynatarak mikroorganizmaların ölmesini ve kimyasal maddelerin uzaklaştırılmasını sağlanmalı. Hazır altbezleri içerdikleri emici jel sayesinde cildin kuru kalmasını sağlar. Bu tip altbezlerinin kullanımı bebeklerde pişik oluşumunu önleyebilir. Ancak hazır altbezlerini kullanırken de uygun sıklıkta değiştirmeyi unutmamak gerekir.
HEKİME GİDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR
– Bebek 6 haftalık iken pişik olmuşsa,
– Bebeğin altında yaralar oluşmuşsa,
– Bebeğin ateşi varsa,
– Bebek kilo kaybediyor ve yemiyorsa,
-Bebeğin poposunda içi su veya iltihap dolu kabarıklıklaroluşmuşsa
-Bebekteki döküntüler vücudua yayılıyorsa
– Aldığınız tedavi önlemlerine rağmen durumda herhangi bir düzelme olmuyorsa
YETİŞKİNLERDE PİŞİK
Sadece bir yaşın altındaki bebeklerde değil pişik hemen hemen her yaşta insanda görülebilmektedir. Pişiğin ileri yaşlarda görülmesinin en önemli nedenlerinden biri kişinin kilolu olmasından kaynaklanmaktadır. Aşırı kilolu insanlarda sıklıkla derinin sürekli sürtünmesi ve o bölge de oluşan tahriş sonucu ortaya çıkmaktadır. Bebeklerde ise bu sorunun kaynağı kilo değil derinin aşırı hassas ve yumuşak olmasıdır.
Pişikler genellikle bacak araları , koltuk altlarında,dizlerin arkası,meme altlarında ve aşırı kilo nedeniyle oluşan kıvrımlarda görülür. Bunun nedeni de terleme sonucu ıslaklık ve derinin birbirine sürtünmesidir. Pişik adından da anlaşılacağı gibi sürtünme sonucu ve dokunun aşırı ısınmasından yani bir başka deyişle yanmasından kaynaklanmaktır.Kolay iyileşen ve basit bir deri rahatsızlığıdır.
Pişik beraberinde mantar enfeksiyonu varsa bununda bulgusu sınırları belli parlak kırmızı döküntü çevreye yayılan başka yerlerde kırmızı lekeler varsa o zaman pişiğin tedavisi uzun sürer.Tedaviye pişik ilaçlarının yanısıra mantar ilaçlarınıda eklemek ve tedaviyi daha dikkatli uygulamak gerekir.
Pişiğe eşlik eden bir başka deri hastalığı yoksa pişikler doğru bakımla 2-3 günde geçer.
Daha uzun süre devam etmesi bir mantar enfeksiyonunu düşündürür.
Yetişkinlerde pişikten korunmak için:
-Kilo normal sınırlarda tutulmalı
– Yaz aylarında aşırı terlemeden kaçınılmalı
– Ciltte tahrişe neden olan kozmetikler ,kimyasal maddelerden uzak durulmalı
– Pişik oluşabilecek vücut bölgelerinde pişik önleyici krem kullanılmalıdır.
Özellikle çinko oksit içeren pomad ve pomatlar hem iyileştirici hemde koruyucudur.
Pişik zamanında ve uygun ürünlerle tedavi edildiği sürece basit bir deri rahatsızlığıdır fakat yetişkinlerde uzun sürebilmektedir bu durum hem kişinin normal hayatını düzgün yaşanabilirlikten çıkarır hem verdiği sıkıntı ile kişinin iş performansını düşürür ve pisişik tedirginlik yapar ve daha önemlisi tedavi edilmeden artarak devam eden pişik ve diğer deri hastalıkları kanserde dahil istenmeyen durumlara neden olabilir .Uzun süren ve geçmeyen pişiklerde mutlaka doktora başvurulmalı.
Pişik tedavisinde güvenle kullanabileceğiniz tamamen bitkisel içerikli pruzon pomad sorunlarınızın çözümünde ve yeniden oluşumunun engellenmesinde size yardımcı olacaktır.
Soru ve Yorumlar